EPEKEINA

EPEKEINA was mijn bijdrage aan de kunstroute ‘Grensverbeelding’ van 20 april tot 14 juli 2013

Met het project ‘Grensverbeelding’ brachten in 2013 de vier grensgemeenten Halluin, Menen, Wervicq-Sud en Wervik verschillende kunstenaars samen. Ze kregen elk de opdracht hun licht te laten schijnen op het thema ‘Grens’, in de breedste zin van het woord. Iedere kunstenaar interpreteerde het begrip grens op zijn eigenste manier, vaak met de rivier de Leie als rode draad. De kunstenaars gingen op hun beurt de confrontatie aan met het landschap. Zij lieten ons op een andere manier kijken naar onze grens, soms met een kwinkslag, anderen dan weer met heel veel zin voor realiteit. De 25 km lange fietsroute Grensverbeelding, in samenwerking met de Streekvertelsels, was een boeiende en verrassende aaneenschakeling van verhalen en kunst op vaak ongewone locaties langsheen de grens en de Leie.

EPEKEINA

In het kader van de kunstroute ‘Grensverbeelding’ zorgt de installatie ‘Epekeina’ voor een iets duidelijkere verbeelding van het op de parkbegraafplaats reeds 12 jaar bestaande ‘grensbeeld’.

‘Epekeina’ is een Grieks woord wat ‘voorbij de grens’ of ‘aan gene zijde van’ betekent. Vele filosofen hebben ‘Epekeina’ in hun geschriften opgenomen.

Volgens Harold F. Cherniss, een expert in de Griekse filosofie, betekent ‘Epekeina Nou’, ‘Beyond Human Reason’, of ‘Voorbij het Verstand’. Deze betekenis kan ik koppelen aan een aan mij gerichte brief van Gilbert Decouvreur waarin stond: “Het was de grote en heerlijke opgave van de ontwerper om in de taal der schoonheid tot de bedroefden te spreken, een taal van vrede, die alle verstand te boven gaat”.

Daarnaast zorgt ‘Epekeina’ hier ook voor een grensbeeld met een verbondenheid. Plato zei: ‘Epekeina tes ousias’, wat het ‘bovenwezenlijke’ betekent. Het ‘bovenwezenlijke’, wat niet past in ons dagdagelijks samenleven, maar in een bestaan dat over het zijn heen gaat. Waarmee hij het bezit van een bovenmenselijke verbondenheid en volmaaktheid van het bestaan van de mensheid in het licht stelde.

Friedrich Nietzsche zei het ook mooi: “Het wezen van de kunst wil het bestaan doortrekken tot een staat van volmaaktheid en vervulling. Kunst is wezenlijk bevestiging, zegening, vergoddelijking van het bestaan”.

Hieraan kan ik toevoegen dat de grens van water een tijdloze en universele grens is in de zoektocht van de mens naar het onbekende, het onzegbare.

De installatie ‘Epekeina’ verduidelijkt hier dus een schitterend diepmenselijk en mythisch grensbeeld en vertoont via een onzegbare taal van schoonheid en vrede een verbondenheid tussen twee door water gescheiden werelden.

Foto’s realisatie

Bevindingen

Landschapsarchitect Andy Malengier kreeg met het project Grensverbeelding de kans om de begraafplaats van Wervik die hij twaalf jaar geleden uittekende nog scherper te stellen als grensbeeld. Zijn installatie benadrukte niet enkel de fysieke watergrens maar focuste ook op de filisofische benadering van het grensbeeld tussen leven en dood.

Geert Delanghe

Hey Andy! Ik heb EPEKEINA bezocht, gezien en gehoord. Bij deze even mijn en Noël zijn complimenten! Blijkbaar is er al wat commotie rond geweest maar we vinden het echt geslaagd. Ik ben in de stoel gaan zitten en was helemaal weg en opgenomen in het geheel van de installatie!

Jolien Renier

Andy, ik ben enorm geboeid door het thema. Spijtig dat ik dit niet eerder wist. Mijn doctoraat ging nu net over de metafysische betekenis van het begrip: grens! Niet het oneindige of het onbegrensde of het absolute, maar de verhouding of de ‘grens’ tussen het begrip eindigheid/oneindigheid is (denk ik) de grondvoorwaarde opdat we er als mens kunnen zijn, kunnen genieten, kunnen creëren,… maar ook om als mens sterfelijk te kunnen zijn – en de sterfelijkheid bedoel ik hier niet absoluut (of onbegrensd) negatief.

Henk Vandaele