Begraafplaats Proven

Voor de gemeente Proven werd een nieuwe begraafplaats ontworpen. Deze situeert zich aan de rand van het dorp en vormt een indirecte link met het kerkhof rond de Sint-Victorkerk.

Geïnspireerd door de geschiedenis beantwoord ik met dit ontwerp de uitdaging om het afscheidsritueel en de herdenking op een hoger niveau te brengen. Het omringende landschap troost familie en vrienden en roept die eeuwige mystiek rond leven en dood op.

Verankering met het dorp

Bij de dorpskernhernieuwing werd het centrum van Proven aangelegd met nieuwe mozaïekkasseitjes. In dit ontwerp voor de begraafplaats werd dezelfde bestrating doorgetrokken tot op het inkomplein van de begraafplaats. Op die manier is er een directe relatie tussen de gemeenschap van Proven en de laatste rustplaats van de dierbaren. Het materiaal en de vormgeving zorgen letterlijk voor een verankering met het dorp. Het pleintje vooraan is het eindpunt van het dorp, en biedt ruimte voor de lijkwagen tijdens de afscheidsplechtigheid.

Verankering met het landschap

Elk ontwerp van een begraafplaats gaat uit van twee uitdagingen. Ik wil bij ieder project een mooie, groene parkbegraafplaats én tegelijk een plek die het afscheid en de latere herdenking van de overledene op een hoger niveau brengt. Gedaan met een troosteloze stenen woestenij. Architectuur en landschap dienen troostend te werken. De unieke ligging met uitzicht op het landschap werd in die zin optimaal benut. Het middelpunt van het ontwerp bestaat uit een ronde ceremoniële afscheidsplaats. Deze afscheidsplaats met aansluitende strooiweide is gericht op het open landschap. Achter de strooiweide ligt een zogenaamde haha. Dat is letterlijk een afscheiding tussen de strooiweide en de achterliggende wandelzone, hier in de vorm van een gracht. Deze naadloze overgang tussen tuin en landschap versterkt nog het ritueel van het afscheid nemen. Samen met de as uitstrooiing zal deze plaats vinden in een uniek landschapsdecor. Dat decor wordt nog versterkt door de omranding van de afscheidsplaats en de begraafplaats met grastaluds waarop een wilde haag met haagbeuken is aangeplant. Binnen vele jaren zullen de gespierde stammen en dikke wortels van de haagbeuken de taluds helemaal innemen. Het zicht vanop de ronde zitplaats naar het open landschap, doorheen een tunnel van groen en hout, zal de mystieke kracht van deze site nog versterken. Rond de afscheidsplaats als middelpunt scharen zich door hagen organisch gevormde begraafzones. Tussen de hagen is er plaats voor urnengraven en een kinderbegraafplaats. Achteraan liggen de grafkelders. Vanuit het centrum leiden paadjes in grindgazon tot in alle hoeken van de begraafplaats. Een haag onttrekt ook de aanpalende Aquafin-site aan het zicht.

Waterbeheersing

Tussen de grafzones en de beken bevindt zich een brede groene rondgang. Deze zone werd gedeeltelijk afgegraven. Deze lagergelegen zone zal als waterbuffer dienstdoen bij overvloedige regenval. Deze infrastructuurwerken vormden een belangrijk onderdeel van de ontwerpstudie. De nabije beek kan nu gerust uit haar oevers treden. Op die manier doet het stadsbestuur van Poperinge tegelijk ook aan waterbeheersing.